In 2017 werd de Whanganui rivier in Nieuw-Zeeland als eerste rivier ter wereld erkend als rechtspersoon, maar ook als onverdeelbaar en levend wezen. Dit was het resultaat van twee eeuwen van fysieke en juridische strijd die de Māori hebben gevoerd. Zij zagen de rivier door de jaren heen steeds sterker vervuild raken. Nu de rivier rechten heeft, is het makkelijker geworden om de gezondheid van de rivier te waarborgen en wordt hiernaast het wereldbeeld van de Maori wettelijk bekrachtigd. Na 2017 is de beweging die rechten aan de natuur wilt geven alleen maar gegroeid. In I Am the River, the River Is Me, neemt Ned Tapa, de Māori voogd van de Whanganui, de filmmakers, familie, vrienden en activisten mee op een meerdaagse kanotocht over de adembenemende rivier. Tijdens deze tocht spreken zij over de manieren om de planeet te redden, de rijkdom van inheemse kennis, het koloniale verleden en delen zij de schoonheid van ‘de natuur’ – ook al ook bestaat hier geen apart woord voor in de taal van de Maori. De film is niet alleen een cinematografische parel, maar roept ook op om anders te kijken naar de natuur en gemeenschap, op weg naar een leefbare en rechtvaardige toekomst. We gaan we in gesprek met de makers over het succes van de Māori, hun inheemse kennis en duiken dieper in de rechten voor de natuur beweging.
Whanganui River became the first in the world to be considered a legal person. New Zealand’s third-longest river could now be represented in court and had two guardians appointed to speak on its behalf.
Wereldwijd klinkt, vooral vanuit progressieve hoek, steeds vaker de roep om rechten te geven aan rivieren, bossen of natuurgebieden. Wat houdt dat in en is het wel zo’n goed idee?
De Nieuw-Zeelandse Whanganui was in 2017 de eerste rivier ter wereld die werd erkend als rechtspersoon. In de documentaire I Am the River, the River Is Me neemt Maorileider Ned Tapa een groep mee voor een kanotocht.
Van oudsher richten juridische systemen in Westerse landen zich vooral op burgers en organisaties. In rap tempo komt daar nu een nieuwe speler bij: de natuur.