Het grootste probleem van mensen in armoede is dat ze te weinig geld hebben. En dat, als je een beroep moet doen op inkomensondersteuning, je terechtkomt in een complex systeem van toeslagen en strenge wet- en regelgeving waar foutjes hard bestraft worden. Deze manier van armoedebestrijding is niet meer van deze tijd. Met steeds meer mensen met financiële problemen is het hoog tijd voor een nieuw beleid. Geen tijdelijke maatregelen die armoede kortstondig verlichten, maar structurele oplossingen gericht op bestaanszekerheid. Een tegendraadse aanpak die Kansfonds daarin uitprobeert is: ‘gewoon geld geven’. Onvoorwaardelijke extra financiële ruimte voor mensen die dat nodig hebben. Op basis van internationale voorbeelden zijn Kansfonds, de Hogeschool van Amsterdam en een aantal gemeenten gestart met een onderzoek, als aanzet om te komen tot een andere kijk op het armoedevraagstuk. Vanavond gaan we in gesprek over deze tegendraadse methode en over armoedebestrijding die wél werkt.
Over de sprekers
Tamara Lomas heeft een hoop meegemaakt. De armoede waarin ze jarenlang zat was diep. Volgens Tamara houdt het systeem niet alleen mensen in armoede gevangen, maar ook iedereen die hun situatie wil doorbreken, zoals hulpverleners en ambtenaren. Als ervaringskennisspecialist neemt ze beleidsambtenaren mee achter de voordeur om in de levens te stappen van mensen in armoede. Vanavond vertelt ze wat er volgens haar nodig is om armoede te doorbreken, wat er wél kan.
Bas Pieck is programmaleider bij Kansfonds. Gewoon geld geven is een initiatief van Kansfonds waarin gezinnen in armoede twee jaar lang krijgen waar het ze aan ontbreekt: geld. Vanavond vertelt hij meer over deze aanpak.
Mirre Stallen is senior onderzoeker armoede interventies aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Een belangrijk onderdeel van Gewoon geld geven is het onafhankelijke onderzoek dat de HvA uitvoert onder de deelnemende gezinnen met als centrale vraag: wat is het effect van extra financiële armslag op het welzijn van gezinnen in armoede? Vanavond neemt Mirre ons ook mee in internationaal onderzoek over het thema.
René Tuijn is wethouder armoedebestrijding en schuldhulpverlening in Zaanstad, de eerste gemeente die in 2021 (destijds met wethouder Songül Mutluer) aan heeft gegeven aan de slag te gaan met ‘gewoon geld geven’. Inmiddels is de voorbereidende pilot bijna afgerond en staat Zaanstad aan de vooravond van het grotere onderzoek waarin 150 Zaanse gezinnen 2 jaar lang 150 euro per maand krijgen. We gaan met de wethouder in gesprek over de ervaringen en zijn bredere visie op bestaanszekerheid en armoedebestrijding.
Esmah Lahlah is wethouder bestaanszekerheid, kansengelijkheid en talentontwikkeling in Tilburg en heeft in mei j.l. aangegeven als tweede gemeente ook aan de slag te gaan met ‘gewoon geld geven’. Vanaf 2024 krijgen 150 Tilburgse gezinnen in de bijstand twee jaar lang een gift van 150 euro per maand. We gaan met de wethouder in gesprek over de beweegredenen voor ‘gewoon geld geven’ en haar bredere visie op bestaanszekerheid en armoedebestrijding.
Marjolein Moorman is wethouder onderwijs, jeugd(zorg), armoedebestrijding en schuldhulpverlening, masterplan zuidoost en coördinatie maatschappelijke voorzieningen in Amsterdam. Vlak voor de zomer heeft ook Amsterdam aangegeven aan de slag te gaan met ‘gewoon geld geven’. Twee jaar lang krijgen 300 Amsterdamse gezinnen 150 euro netto bovenop hun uitkering. Wat zijn de beweegredenen? En hoe kijkt Moorman in bredere zin aan tegen bestaanszekerheid?
Denise Harleman is oprichter van Collectief Kapitaal dat via actie het vraagstuk van bestaansonzekerheid aanpakt, zichtbaar maakt wat de effecten zijn van die aanpak en toewerkt naar een alternatief systeem van waaruit beleid wordt ontworpen en uitgevoerd. Collectief Kapitaal begon met een simpele actie: geld inzamelen en herverdelen onder mensen die bestaansonzeker zijn. Vijf mensen in bestaansonzekerheid ontvingen een jaar 1000,- per maand op basis van vertrouwen. Gewoon geld geven is onderdeel van een grotere beweging van initiatieven in Nederland die onvoorwaardelijk geld geven aan mensen in bestaansonzekerheid.
Albert Jan Kruiter is mede-oprichter van het Instituut voor Publieke Waarden (IPW), dat de publieke zaak bestudeert en verbetert. Het IPW ontwikkelt nieuwe manieren en ideeën om publieke waarde te realiseren tegen minder kosten. IPW doet actieonderzoek en ontwerpt en test nieuwe oplossingen en interventies. Het IPW bundelt haar kennis en stelt die ter beschikking aan belanghebbenden.
Atta de Tolk is een veelzijdige kunstenaar. Hij is een schrijver, een woordkunstenaar en een verhalenverteller. Vanavond verrijkt hij de avond met spoken word.
Leer hier meer over de aanpak Gewoon geld geven. Stel je voor dat we met elkaar armoede in ons land weten te doorbreken. Dan geven we zo’n 830.000 mensen die in armoede leven weer kans op een menswaardig bestaan. Daarom maakt Kansfonds ruimte voor een totaal andere aanpak: Gewoon geld geven. >>
Driehonderd Amsterdamse bijstandsgezinnen krijgen volgend jaar twee jaar lang 150 euro per maand extra overgemaakt. De gezinnen mogen zelf bepalen waar ze het geld aan besteden. ‘We moeten mensen helpen om hun leven op de rit te krijgen.’>>
In samenwerking met Kansfonds en de Hogeschool van Amsterdam krijgen 150 gezinnen in de gemeente Tilburg met een bijstandsuitkering maandelijks een gift van 150 euro. Met de pilot van twee jaar om ‘gewoon geld te geven’ willen de partijen het effect meten van een gift zonder voorwaarden. >>
150 Zaanse bijstandsgezinnen kunnen meedoen met een onderzoek waarbij ze maandelijks 'gratis geld' krijgen. Het gaat om elke maand een gift van 150 euro, vrij te besteden. Zaanstad doet als enige gemeente in Nederland mee aan het onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en het Kansfonds, waarbij er gekeken wordt waar de gezinnen het geld aan gaan besteden. >>
