De afgelopen maanden kregen we op diverse plekken in de wereld een voorproefje te zien van protest in een anderhalvemetersamenleving: duizenden mensen op één plein of veld, ruim van elkaar verwijderd, ieder keurig binnen een getekende cirkel op de grond. Actievoeren is sinds mensenheugenis verbonden met fysieke nabijheid: ‘schouder-aan-schouder’. Wat is de toekomst van protest nu we niet alleen gedwongen worden afstand te houden, maar ook online aan steeds indringendere en verfijndere surveillance systemen worden onderworpen? Gaat het actievoeren ‘ondergronds’ of gaat het verder in de donkere krochten van het dark web? Tegenlicht onderzoekt de toekomst van protest met nieuwe denkers en oudgedienden.
Wat gaan we doen?
We openen het programma met een gesprek met de makers van de documentaire. Wat hebben zij meegenomen van hun onderzoek naar de toekomst van protest?
- Jos de Putter is filmmaker en geïnteresseerd in onderwerpen die liefst controversieel zijn en oog hebben voor de verliezers van de geschiedenis. Eerder maakte hij de Tegenlicht afleveringen Uitdagers van de democratie, Volk, macht en Varoufakis, en Kwestie van Vertrouwen.
- Jan Beddegenoodts is een regisseur & documentairemaker met een achtergrond als fotograaf. De laatste 10+ jaar maakt hij films over verzet, rave en transformationele festivalcultuur en alles tussen kunst en activisme in.
Daarnaast gaan we met een nieuwe generatie activisten in gesprek, over de rol van (social) media, kunst en technologie binnen protest, en stappen naar echte verandering. Met o.a.:
- Pippi van Ommen studeerde Internationaal Land en Waterbeheer aan de Universiteit in Wageningen en is activist en één van de woordvoerders bij Extinction Rebellion.
- Lakiescha Tol is één van de initiatiefnemers van Zetje In, waarmee ze zich inzet voor gelijkwaardigheid in het onderwijs en het bespreekbaar maken van racisme en discriminatie op scholen. Wat startte met een petitie in vorig jaar juni, leidde binnen enkele weken tot ruim 60.000 handtekeningen, een aangenomen motie in de Tweede Kamer, en een gesprek met de minister-president.
- Artúr van Balen is beeldend kunstenaar en oprichter van Tools for Action. Door middel van open source workshops realiseert hij collectieve interventies en onderzoekt hij nieuwe vormen van manifestaties, vaak in samenspel met opblaasbare sculpturen. Momenteel ontwikkelt hij samen met choreograaf Floor van Leeuwen de Swarm Rehearsal, waarvan de eerste van het jaar op zondag 24 januari in Amsterdam plaats gaat vinden.
De Tegenlicht documentaire ‘De toekomst van protest‘ wordt uitgezonden op zo 10 januari 2021 om 22.05 uur op NPO 2.
Wat is de toekomst van protest nu we niet alleen gedwongen worden afstand te houden, maar ook online aan steeds indringendere en verfijndere surveillance systemen worden onderworpen? >>>
De straat op gaan om te demonstreren mag dan weer mode zijn, het is maar de vraag of het ook effectief is. Jan Beddegenoodts onderzocht voor VPRO Tegenlicht nieuwe vormen van activisme. >>>
Van de bestorming van het Capitool tot de arrestatie van tientallen activisten in Hongkong. Wat nu gebeurt, komt niet uit het niets. Deze 4 VPRO Tegenlicht-afleveringen moet je hebben gezien om de achtergrond van de huidige onrust, protesten en opstanden te begrijpen. >>>
Tijdens Fiber Festival werd in Amsterdam Noord de workshop Digital Swarming gegeven. Digital Swarming is een nieuwe decentrale demonstratievorm gebaseerd op collectieve actie en beweging. >>>
