Klimaatverandering en de ecologische verschraling vragen om een andere benadering van de inrichting van de stad. De stad, haar bewoners en de stadsecologie lijden onder temperatuurstijging, droogte, zeespiegelstijging en bodemdaling. Het verder klimaat- en toekomstbestendig maken van onze steden is een noodzaak en vergt meer dan natuurinclusief denken en handelen. Hoe kunnen we de stad zo inrichten dat het verbindingen creëert tussen verschillende ecosystemen en deze zo op natuurlijke wijze in balans houdt? Wat als we niet alleen de mens maar al het leven als vertrekpunt nemen voor de (her)inrichting van de stad? Tijdens deze avond kijken we met ontwerpers, architecten, kunstenaars, filosofen, ecologen en stedenbouwkundigen door een andere bril naar de uitdagingen van stedelijke ontwikkeling. We identificeren nieuwe stappen en duiken dieper in de beschikbare tools die ons kunnen helpen de stedelijke ecologie beter te begrijpen en ingrijpend te kunnen versterken.
Over de sprekers
Glenn Albrecht is een Australische filosoof en milieuactivist, die pleit voor een paradigma-verschuiving naar een nieuw tijdperk van wederzijdse symbiose tussen mens en natuur wat hij het Symbioceen noemt. In tegenstelling tot het huidige Antropoceen, waarin de mens de natuur domineert, streeft Albrecht naar het creëren van een diepere harmonie binnen Systeem Aarde. Om deze omwenteling kracht bij te zetten, introduceert hij in zijn in 2019 uitgebrachte boek ‘Earth Emotions’ een nieuwe taal om onze aardgerelateerde gevoelens te verkennen. Dit werk verkent de diepgaande verbinding tussen menselijke emoties en de natuur, en inspireert velen om actief bij te dragen aan een duurzamere wereld in lijn met het Symbioceen.
Mick Santos is werkzaam bij Restor.eco, een open dataplatform dat de restauratie van natuur en milieu ondersteunt. Het doel van het platform is om wereldwijd mensen, van individuen tot belangengroepen, te verbinden met lokale ecologie. Als een open dataplatform deelt Restor wetenschappelijke gegevens en informatie, waardoor mensen samen kunnen werken om de impact, omvang en duurzaamheid van restauratie-inspanningen te vergroten. Restor richt zich niet alleen op bossen, maar ook op graslanden, wetlands, kustgebieden en andere ecologische systemen. Gebruikers van het platform kunnen zelf gegevens toevoegen waardoor een groeiende database ontstaat die helpt om ecologische verbeteringen in kaart te brengen.
Jojanneke Bijkerk en Jasper Helmantel, de eigenaren van kweker en leverancier Cruydt-Hoeck, brengen met hun bedrijf meer biodiversiteit in ons landschap door bloemrijke vegetaties voor plant, dier en mens te introduceren. Ze werken met ecologisch passende zadenmengels die van oorsprong thuishoren in het landschap, de bodem en de insectengemeenschap van het gebied. Met praktisch en ecologisch advies helpt Cruydt-Hoeck gemeenten, (groen)bedrijven, plannenmakers en particulieren met het creëren van succesvolle bloemenweides.
Theun Karelse is een kunstenaar die met zijn kunst de grenzen van wetenschap, kunst, natuur en het alledaagse leven verkent. Hij zet zich actief in voor ecosysteem- en landschapsregeneratie in Europa, India en Afrika. Zijn outdoor atelier bestaat uit diverse tuinen die fungeren als proeftuinen voor stedelijke biodiversiteit, klimaatadaptatie en inheemse kennis. Recentelijk werd zijn werk Otterdam in het Westerpark in Amsterdam geopend, een ontwerp in de vorm van een ‘drijvende volkstuin’ die zorgt voor een leefbare stad voor de otter, de mens en de natuur. Met de otter als gids voor de inrichting van het stadslandschap wordt hier geëxperimenteerd met moeras- en waterplanten die deels ontbreken in tuinen en parken.
Harold van den Broek is landschapsarchitect bij Gemeente Breda. Breda worstelt, net als veel andere Europese steden, met keuzes van niet-duurzame verstedelijking uit het verleden. De hierdoor veroorzaakte achteruitgang van stedelijke ecosystemen en een gebrek aan weerbaarheid tegen klimaatverandering vragen om innovatieve oplossingen. Samen met een team van ontwerpers en civiele techneuten werkt Harold aan het ontwerp van de stadsrivier de Nieuwe Mark in Breda. GreenQuays, wat daar een onderdeel van is, verkent een nieuw type kade gebaseerd op een verticaal ecosysteem. Het project zet zich in om de vestiging van inheemse flora en fauna onder en boven water te stimuleren door bijvoorbeeld in de kademuur broedruimte voor vogels en groeiplekken voor verschillende soorten bomen en struiken te creëren. GreenQuays is een project van de Gemeente Breda in samenwerking met de TU Delft, Ravon, Natuurplein de Baronie, Wageningen Universiteit, Waterschap Brabantse Delta en omwonenden.
Achtergrondinformatie
Dit programma is tot stand gekomen door een samenwerking tussen Transnatural en Pakhuis de Zwijger. Transnatural ontwikkelt projecten en culturele programma’s waarin kunstenaars en ontwerpers reageren op de mondiale ontwikkelingen en uitdagingen van deze tijd. Het lopende Radical City inc. programma geeft vorm aan een nieuwe klimaatbestendige en natuurinclusieve stad. Kunstenaars, ontwerpers, en architecten stellen oude ideeën over een stad ter discussie en verkennen andere routes naar een nieuw, toekomstgericht stedelijk landschap. Radical City inc. bestaat uit een tentoonstelling bij Transnatural en een overzichtstentoonstelling die is gepresenteerd op de Dutch Design Week in 2023. Het ontwikkelen en plaatsen van diverse werken in de openbare ruimte, workshops, lezingen en een fietstocht maken ook deel uit van het programma. Meer informatie vind je hier.
