Binnenkort is er kaas zonder koe. Door middel van precisiefermentatie maken Nederlandse startups als Vivici en Farmless échte kaas uit microben. Those Vegan Cowboys willen hun roestvrijstalen ‘koe’ genaamd Margaret (“our iron lady”) zo ver krijgen dat deze van gras kaas maakt. Is dit het begin van het einde van de melkveehouderij?
De techniek is te vergelijken met het brouwen van een biertje en wordt al gebruikt voor het ontwikkelen van medicijnen zoals penicilline. Men neme een microbe, zoals een bacterie, een gist of een schimmel. Voeg daar een stukje goed geprogrammeerd DNA van een koe aan toe. Wacht af tot het DNA de microbe een eiwit laat maken dat caseïne heet. Voeg dan wat water en vet toe aan de caseïne en voilà, de basisingrediënten voor een romige brie of pittige parmezaan zijn daar. Alle beroemde kazen ter wereld kan je maken met deze elementen en de belofte is dan ook dat de uitkomsten dan ook niet te onderscheiden zijn van het problematische origineel.
Oplossing voor veel problemen
Deze nieuwe kazen hebben de potentie om talloze vliegen in een klap te slaan. Zonder koe geen dierenleed, geen stalbranden, geen gevaar voor antbioticaresistentie, geen stikstofcrisis, geen watercrisis, geen klimaatimpact, geen ontbossing voor veevoer, geen zoönosen zoals vogelgriep (dat deze week van een melkkoe oversprong op een mens). Daar komt nog bij dat met deze techniek naast kaas talloze andere eiwitrijke producten gemaakt kunnen worden. Van nieuwe alternatieven voor bestaande producten tot compleet nieuwe voedselsoorten. The sky is the limit.
Voedselzekerheid
Deze ‘voedselbrouwerijen’ zijn bovendien veel beter bestand tegen een veranderend klimaat dan de monocultuur soja-akkers waar de melkveehouderij nu nog grotendeels van afhankelijk is. Mochten we in Europa inderdaad binnenkort al in een nieuwe ijstijd terechtomen of de Amazone oververhit raken, hoeven we niet te vrezen voor voedseltekorten. En ook los van de meest extreme klimaatscenario’s zouden voedselbrouwerijen een betrouwbare basisvoorraad aan gezond voedsel kunnen leveren op plekken waar mislukte oogsten nu nog zorgen voor grote voedseltekorten, humanitaire rampen en daarmee gepaard gaande conflicten.
De heilige graal
Maar volgens experts is de grootste belofte van precisiefermentatie gerelateerd aan landgebruik: met deze techniek kan genoeg voedsel voor de hele wereld worden geproduceerd op een gebied ter grootte van de Noordoostpolder. De rest van al het land dat we nu nog gebruiken voor de veeteelt (en dat is wereldwijd een kwart en in Nederland zelfs bijna helft van al het land) kunnen we teruggeven aan de natuur. Dat is een gebied groter dan Europa én Australië bij elkaar. Daarmee zouden we in één klap het Parijs-akkoord binnen handbereik hebben want natuur is de beste CO2-opslag die er is. En daarnaast kunnen we een nog grotere planetaire uitdaging, de biodiversiteitscrisis, het hoofd bieden. Grote delen ongerepte natuur kunnen ervoor zorgen dat bedreigde diersoorten en ecosystemen weer kunnen floreren. En dat allemaal zonder dat onze smaakbeleving eronder hoeft te lijden.
Food for thought
Mocht je enthousiast zijn maar kaas uit microben nog onsmakelijk vinden klinken, lees dan deze pitch voor koeienkaas van journalist George Monbiot in zijn boek over precisiefermentatie Regenesis: “laten we de kalveren van oerossen slachten, een stof uit de wand van hun vierde maag halen en die mengen met de melk van zogende moeders van dezelfde diersoort om zo een wiebelige massa van vetten en eiwitten te creëren. We mengen daar wat levende bacteriën door om die massa te verteren en dan laten we hun uitwerpselen erin zitten totdat die massa hard en geel wordt en begint te stinken. Je zult er niet vanaf kunnen blijven!”
In gesprek
Bij de aftrap van de reeks over precisiefermentatie (de Voedselbrouwerij) verkennen we het veld. Wat is precisiefermentatie? Hoe ver zijn Those Vegan Cowboys al in het proces en hoe vergaat het hun Amerikaanse collega’s van New Culture die dit jaar als eersten de Amerikaanse kaasmarkt betreden? Welke Europese regelgeving staat Those Vegan Cowboys nog in de weg? En wat valt daaraan te doen? We gaan erover in gesprek met de CEO’s van Those Vegan Cowboys en New Culture, de directeur van Cellulaire Agricultuur Nederland en met een kandidaat Europarlementariër.
Reserveer nu je gratis plek!
In Texas is minstens één persoon besmet geraakt met het voor vogels zeer dodelijke vogelgriepvirus H5N1. Naar alle waarschijnlijkheid liep de Texaan het virus op van een koe. Een ontwikkeling ‘om in de gaten te houden’, waarschuwt viroloog Marion Koopmans. Hoe groot is deze dreiging?
Nog steeds gaat wereldwijd iedere minuut een bos ter grootte van 10 voetbalvelden tegen de vlakte. Er zijn lichtpuntjes, in Brazilië en Colombia wordt minder gekapt, maar de ontbossing blijft maar doorgaan. De oplossing? "Meer plantaardig eten."
De noodzakelijke uitbreiding van het elektriciteitsnet loopt forse vertraging op door de impasse over stikstof. De netbeheerders waarschuwen dat de klimaatdoelen voor 2030 in gevaar komen als bijvoorbeeld de aanleg van hoogspanningsleidingen stil komt te liggen.
In de afgelopen tien jaar brak in Nederland 420 keer brand uit in een stal met landbouwdieren. Hierbij kwamen in totaal 1,1 miljoen dieren om het leven. In Brabant ging het ruim tachtig keer mis. Dat blijkt uit cijfers van het Verbond van Verzekeraars.
Voor dieren wordt dezelfde antbiobiotica gebruikt als voor mensen. Daarom is de zorg reëel dat bij dieren resistentie ontstaat die voor mensen ook gevaarlijk kan zijn
Dierenbeschermingsorganisatie Ongehoord slaat opnieuw alarm over misstanden die ze ziet in de vee-industrie, nu speciaal over de transporten van (melk)koeien en kalveren. Ze heeft filmpjes op de eigen site gepubliceerd die naar eigen zeggen met een verborgen camera zijn gemaakt - drie dit jaar, één eind vorig jaar. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ondernam intussen al actie, liet ze in een reactie weten.
