De behoefte aan oprechte expressie en boze protestmuziek schreeuwt opnieuw. Punkmuziek lijkt te zijn herrezen uit een befaamde dood. Zo traden acts als IDLES, Traumhaus en Bob Vylan op bij Down the Rabbit Hole, en stond een volle Heineken-stage op Lowlands te moshen bij de Australische band Amyl and the Sniffers. Ook lijkt er in de ondergrondse scène steeds meer punkbands op te bloeien en behoefte te zijn aan punkconcerten. Tijdens het programma “Punk heropleving: raggen, rebellie en commercie” op 11 januari, gaan we verder in op deze heropleving in de Nederlandse context.
Punk, met diverse subgenres zoals emo-punk, post-punk, pop-punk en ska-punk, is moeilijk volledig te omvatten. Punkrock, het bekendste facet, groeide in de jaren ’70 als tegenreactie op het virtuoze, geraffineerde en complexe karakter van psychedelische rock. Punk moet snel en kort, met eenvoudige akkoorden als kenmerk. Iedereen kon punker zijn, en iedereen kon zelf muziek uitbrengen door onafhankelijke en non-commerciële platenlabels op te richten. Daarbij moesten punkers niets hebben van de gevestigde orde, autoriteit en de status quo. Punk was dan ook dé manier om gezamenlijk onvrede te uiten op o.a. het neoliberale beleid, facisme, individualisering, de oliecrisis, de woningnood, groeiende werkloosheid en de koude oorlog. Het no-future gevoel was ook in Nederland overgewaaid, en ging hand in hand samen met de krakersbeweging. Zo schreef Balthasar Gerards Kommando “Regering (krijg de tering)”, en de Haagse band “Ketchup”: “Ik heb geen zin om mee te doen, aan dit kankersysteem, het gaat iedereen om poen, kijk maar om je heen”.
Deze muzikale middelvinger is terug, ook in Nederland, met meer dan alleen snelle akkoorden. Ongeacht de sound, punk is bovenal een attitude – een activistische uitlaatklep om onderdrukkende systemen te tarten. Ofwel door puur lol te maken en de problemen te vergeten. Of door de systemen recht in de ogen te kijken door erover te schrijven. Bands van nu belichten tijdloze thema’s zoals fascisme, klimaatverandering en kapitalisme. Zo zegt Oust in “Milkshake”: “Mass-extinction is now, The end of the world is not near -, It is here”. En bekritiseert Hang Youth met “Waarom stemmen jullie steeds op de VVD” het actuele politieke klimaat. Ook nieuwe kwesties worden aangehaald; de corona pandemie stond in veel nummers van de afgelopen jaren centraal, zoals bij Asociaal Kabaal met “Vaccinatie”. Daarbij borduren sommige bands voort op de Riot Grrrl stroming van de jaren 90, en zien we steeds meer anti-patriarchale geluiden van bands als Waterschade of Panterprint. Er is een groeiende representatie van de queer- en BIPOC-community binnen harde muziek met bijvoorbeeld VULVA, al is gelijkheid binnen het witte cis-mannen gedomineerde genre nog niet wat het moet zijn.
Op 11 januari dompelen we ons verder onder met punk, samen met muzikanten van nu. We bespreken wat punk vandaag de dag is, welke politieke thema’s centraal staan in de teksten en hoe ze omgaan met commercie. Wil je dit niet missen? Reserveer hier een gratis plek.
