Waar het in de debatten en verkiezingsprogramma’s veel gaat over de thema’s bestaanszekerheid, klimaat en de woningmarkt, lijkt het openbaar vervoer minder centraal te staan. Toch is het OV onlosmakelijk verbonden met al deze kwesties. Het OV is de minst milieubelastende manier van reizen en speelt een belangrijke rol in het verminderen van fossiele brandstoffen. Daarnaast zijn veel mensen afhankelijk van het OV. Niet alleen voor woon-werk verkeer, maar ook voor belangrijke bestemmingen zoals het ziekenhuis of familie zijn veel Nederlanders onderworpen aan de bus- of treindienstregeling. De bereikbaarheid met het OV beïnvloedt de werkmogelijkheden, woonplaats en keuze van vervoersmiddel. Zo heeft het dus te maken met de eerdergenoemde politieke thema’s; bestaanszekerheid, klimaat en de woningmarkt.
Het is belangrijk dat hier binnen de politiek over wordt nagedacht. Welke plekken zijn bereikbaar en voor wie? Hoe verbeteren we de infrastructuur zodat iedereen op een betaalbare en duurzame manier kan komen waar die moet zijn? Hierover gaan we bij Pakhuis de Zwijger in gesprek op dinsdag 7 november tijdens het grote OV-verkiezingsdebat, met Kandidaat Kamerleden en verschillende experts op het gebied van mobiliteit en vervoer.
Het OV kampt namelijk de laatste tijd met grote problemen. Recent was nog in het nieuws dat NS de prijzen van treinkaartjes volgend jaar fors gaat verhogen. Om dit te voorkomen heeft het kabinet gelukkig extra geld uitgetrokken om de betaalbaarheid in ieder geval voor nu te kunnen garanderen (Trouw). Toch blijft de betaalbaarheid van het OV een belangrijk vraagstuk. Toen vanwege de inflatie accijnzen op fossiele brandstoffen tijdelijk verlaagd werden, bleven de prijzen van bus- en treinkaartjes hetzelfde of zelfs meer. Dit terwijl juist de huishoudens met de laagste inkomens vaak geen auto bezitten en daardoor het meest afhankelijk zijn van het OV (Mobicon).
Een andere kwestie is dat in verschillende regio’s de dienstregelingen steeds schaarser worden en OV-lijnen verdwijnen. Bussen zijn niet rendabel als ze geen passagiers vervoeren en worden uit voorzorg opgeheven. Dit kan zorgen voor een negatieve spiraal die leidt tot de verdwijning van steeds meer faciliteiten uit dunbevolkte gebieden. In Zeeland is er nog steeds geen uitvoerende partij voor het busvervoer vanaf 2025 (Trouw). De vraag rijst hoe we de dunbevolkte gebieden van ons land bereikbaar houden.
Over deze onderwerpen zal het gesprek van 7 november onder andere gaan. Voordat het politiek debat wordt geopend zullen experts, Melanie van der Horst (wethouder verkeer en vervoer Gemeente Amsterdam), Claudia Zuiderwijk (directeur GVB), Harro Homan (ProRail) en Freek Bos (Rover) met elkaar in gesprek gaan over de grote opgaven in het openbaar vervoer. De experts leggen de Kamerleden een wensenlijst voor met voor hun de belangrijkste opgaves binnen het OV. Aan de hand van deze wensenlijst gaan de politici met elkaar in debat. Welke partijen zijn bereid te investeren in een werkend en duurzaam openbaar vervoersysteem? En hoe willen zij het OV betaalbaar en toegankelijk houden voor iedereen?
Hierover gaan de kandidaat-Kamerleden in gesprek. Dit zijn Jieskje Hollander (D66), Lammert van Raan (PvDD), Claudia van Zanten (BBB), Habtamu de Hoop (GroenLinks/PvdA), Jimmy Dijk (SP) en Stieneke van der Graaf (ChristenUnie). Hoe onderscheiden deze partijen zich van elkaar binnen dit onderwerp en hoe willen de partijen het OV betaalbaar en betrouwbaar houden?
De grootste partijen zijn uitgenodigd om deel te nemen aan dit debat omdat zij de zwaarste verantwoordelijkheid hebben voor het Openbaar Vervoer in Nederland.