In de afgelopen jaren heeft Pakhuis de Zwijger in samenwerking met Comité 21 de Week Tegen Racisme georganiseerd, een week gevuld met workshops, performances, panelgesprekken en andere activiteiten. Dit jaar is het thema “Spreek je uit”. Maar wie spreekt zich uit tegen racisme? En hoe doe je dat op een constructieve wijze?
Confronteer de realiteit
We dromen van een wereld waarin iedereen gelijk en gelijkwaardig is, een wereld zonder racisme, discriminatie, uitsluiting en onderdrukking. Toch blijkt zelfs in ons ‘tolerante’ Nederland racisme aan de orde van de dag: negatieve stereotypes, vooroordelen, discriminatie op de arbeidsmarkt en etnisch profileren door de politie. De witte Nederlander wordt er niet snel zelf mee geconfronteerd. De witte Nederlander hoeft niet snel na te denken over diens huidskleur, integendeel, de witte huid wordt binnen onze samenleving als de norm gezien. Deze ervaring is echter heel anders voor Nederlanders van kleur.
Systematisch een andere behandeling
Een persoon van kleur wordt eerder willekeurig gestopt, overmatig in de gaten gehouden of zelf gearresteerd zonder geldige reden. In het onderwijs uit het zich in de vorm van negatieve bejegening en ongelijke behandeling, zoals een lager schooladvies. In het werkveld is de kans dat je ergens binnenkomt kleiner, en wanneer je er wel werkt is de kans op promotie lager dan bij een witte collega. Maar hier stopt het niet. Er is sprake van een systematische andere behandeling voor een persoon van kleur in alle aspecten van het dagelijks leven, zelfs tijdens het uitgaan.
Laten we terugblikken op 2014; Geert Wilders voert campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen en roept op tot ‘minder Marokkanen’. Een uitspraak die veel los maakt bij Nederlanders. Geert Wilders wordt veroordeeld voor groepsbelediging en de veroordeling voor het aanzetten tot discriminatie wordt verworpen. Bij de afgelopen landelijk verkiezingen is de PVV de winnende partij gewonnen. Dit geeft ons een signaal dat we nog een lange weg te gaan hebben in de strijd tegen racisme. En dat racisme systematisch en zeer diepgeworteld zit. Een goede vraag voor ons allemaal is waar onze vrijheid van meningsuiting eindigt als hetgeen wat je zegt iemand anders bestaansrecht ontkend of ondermijnd? Hoe kunnen we juist in deze tijd de gezamenlijke verantwoordelijkheid nemen in de strijd tegen racisme, discriminatie, uitsluiting en onderdrukking?
Van kleurenblindheid naar kleurbewust
Heb jij het weleens gehoord? De uitdrukking “ik zie geen kleur” hoor je vaak, bijvoorbeeld op de werkvloer of in een gesprek over racisme. Het idee van ‘kleurenblindheid’, stelt dat we allemaal gelijk zijn en dat huidskleur er niet toe doet. Dit is echter een illusie die ons verblindt voor de werkelijkheid van raciale ongelijkheid. Mogelijk komt het voort uit goede bedoelingen, maar het bereikt het tegenovergestelde. Op het moment dat kleur niet erkend wordt, kan daaropvolgend de andere benadering en/of uitsluiting op basis van kleur niet herkend, erkend en aangepakt worden.
Wit privilege en het zwijgen doorbreken
Het is onmogelijk om racisme effectief aan te pakken zonder het concept van wit privilege te erkennen. Voor veel witte mensen kan het moeilijk zijn om zich uit te spreken tegen racisme, omdat ze zich niet bewust zijn van de privileges die hen worden verleend door hun huidskleur. Maar zwijgen is geen optie. We moeten de stilte doorbreken en ons uitspreken tegen het onrecht dat plaatsvindt, zelfs wanneer het ongemakkelijk is.
Racisme, discriminatie en uitsluiting wegen zwaar op het individu maar ook op onze samenleving. Het creëert diepe kloven en verwijdering. Daarnaast kunnen we racisme niet begrijpen zonder ook rekening te houden met intersectionaliteit – de kruising van verschillende vormen van discriminatie, zoals ras, geslacht, klasse, seksualiteit en meer. Mensen worden niet alleen gediscrimineerd op basis van één enkel kenmerk, maar vaak op basis van meerdere aspecten van hun identiteit. Het is belangrijk om deze complexiteit te erkennen en te begrijpen hoe verschillende vormen van onderdrukking met elkaar verweven zijn.
Actie is vereist
Diepgewortelde overtuigingen en vooroordelen zitten vaak onbewust in het systeem, als gevolg van de socialisering en programmering van de maatschappij. Het is niet genoeg om passief te zijn en te hopen dat racisme vanzelf zal verdwijnen. We moeten actief worden en ons verzetten tegen alle vormen van discriminatie en ongelijkheid. Dit kan betekenen dat we deelnemen aan protesten, anti-racistische organisaties steunen, en ons uitspreken tegen racistische opmerkingen en gedragingen waar we ook zijn. Alleen door actie te ondernemen kunnen we verandering teweegbrengen.
In deze tijd van onrust en verdeeldheid is het van essentieel belang dat we onze stem laten horen tegen racisme en discriminatie. De Week Tegen Racisme van 18 tot 23 maart biedt een kans om samen te komen, te leren van elkaars ervaringen en ons te verbinden in onze strijd voor gelijkheid. Laten we niet zwijgen in het licht van onrechtvaardigheid, maar laten we ons verenigen en actie ondernemen. Samen kunnen we een verschil maken en streven naar een wereld waarin iedereen gelijke kansen en respect verdient, ongeacht hun huidskleur of achtergrond.
Wil je meer leren over racisme, discriminatie en hoe je je kan uitspreken hiertegen? Reserveer dan hier je gratis plek voor het Week Tegen Racisme festival op 21 maart.
Check hier alvast wat er te doen is die dag:
