In 2040 staan we voor een immense uitdaging op het gebied van zorg, met naar schatting 520.000 ouderen die lijden aan Alzheimer en 82.600 aan Parkinson. De druk op de zorg wordt hierdoor nog hoger dan dat het nu al is, waardoor het ziekteverzuim onder het zorgpersoneel alleen nog maar zal toenemen. Daarnaast willen we niet dat mensen in de laatste fase van hun leven achteruit gaan in hun woon carrière. Deze prognoses dwingen ons om innovatieve oplossingen te verkennen die de last op de zorgsector kunnen verlichten en het welzijn van deze zorggroep te verhogen. Hoe kunnen we het ontwerp van zorgfaciliteiten verbeteren om de kwaliteit van zorg te verhogen voor deze groeiende populatie en welke maatregelen kunnen we nemen om het ziekteverzuim onder het zorgpersoneel te verminderen?
Het ontwerp van de Zuidoever in de Zuidas biedt een veelbelovende oplossing voor de zorg. Deze zorginstelling, gecreëerd door TANGRAM Architekten, omvat 54 appartementen voor mensen met dementie of somatische aandoeningen zoals Parkinson. Het ontwerp is geïnspireerd op De Oevers, een innovatieve woon-, zorg- en welzijnsformule van Cordaan, een zorgorganisatie in Amsterdam. Een kernprincipe is het activeren van ouderen, wat resulteert in een betere levenskwaliteit. Dit uitgangspunt komt tot uiting in Zuidoever, waar bijvoorbeeld geen doodlopende gangen zijn. Dit is essentieel voor mensen met dementie, omdat ze onrustig kunnen worden als ze niet genoeg ruimte hebben om te bewegen. Daarentegen worden de gangen in Zuidoever geleid naar gemeenschappelijke ruimtes, waardoor bewoners niet alleen maar dwalen, maar ook rustplekken vinden. Andere kenmerken van het ontwerp zijn grote ramen die veel natuurlijk licht binnenlaten, het gebruik van tactiele (door aanraken waarneembaar) materialen en veel groenvoorzieningen. Deze aspecten dragen ook bij aan het verminderen van ziekteverzuim onder het zorgpersoneel en een lagere zorgvraag aan de bewoners, wat leidt tot kostenbesparingen.
TANGRAM Architekten is momenteel bezig met de ontwikkeling van Salem in Katwijk, een aanzienlijk grotere zorginstelling met 116 appartementen. Hier hebben ze de principes van de Zuidoever overgenomen en toegepast in het duingebied van Katwijk. Deze zorginstelling grenst aan de uitlopers van het duingebied, dat deel uitmaakt van een Natura 2000-gebied. Dit biedt de mogelijkheid om natuur en wonen nog nauwer met elkaar te verweven in het ontwerp.
Deze voorbeelden laten zien dat er ontwerpprincipes zijn om te bouwen voor de hulpbehoevenden in de samenleving. Door activering van ouderen en aandacht voor ruimtelijke aspecten die gunstig zijn voor mensen met dementie, kunnen deze faciliteiten een omgeving creëren die de levenskwaliteit van zowel bewoner als zorgverlener bevordert. Het integreren van natuurlijke elementen in het ontwerp draagt ook bij aan deze verbetering. Deze voorbeelden illustreren het belang van innovatief ontwerp en een holistische benadering van zorg. Alleen zijn deze voorbeelden nog een tipje van de sluier van hoe we barmhartig kunnen bouwen voor de hulpbehoevende.
Bij van Kopzorg naar Topzorg, op woensdag 20 maart 20:00, gaan we dieper in op het onderwerp hoe we de zorg kunnen vermenselijken en barmhartig kunnen bouwen. Meld je hier aan om een gratis plek te reserveren!
