Ruim 1 miljoen mensen in Nederland ondervinden hinder door geluidsoverlast in hun woonomgeving. Denk aan trein-, weg- of vliegverkeer, maar ook de nabijheid aan industrie of drukke gebieden. Tegelijkertijd zijn gemeenten naarstig op zoek naar nieuwe bouwlocaties en wordt de ruimte, voornamelijk in steden, schaarser. In alle sectoren zijn mensen bezig om innovatieve oplossingen te vinden om geluidshinder in woonwijken tegen te gaan en de impact hiervan te minimaliseren. In dit programma brengen we deze opgave in kaart door de vraag te stellen of en hoe we dichtbij geluidshinder kunnen wonen. Met verschillende experts zoeken we antwoorden en oplossingen voor de precaire vraag; zijn er manieren om een gezond leefklimaat te realiseren in de herrie?
Over het programma
We beginnen het programma met een panel over de risico’s van geluidshinder en we bespreken de verschillende ontwikkelingen die er momenteel rond dit thema spelen in Nederland. Denk hierbij aan de grote bouwopgave die tot resultaat heeft dat we woonwijken steeds dichter tegen geluidsbronnen aan het bouwen zijn.
Vervolgens concretiseren we het probleem en bespreken we met verschillende professionals mogelijke oplossingen die wonen nabij geluidsbronnen beter mogelijk maken. Ook lichten we het onderzoek van Martijn Lugten nader toe waarin hij middels een Field Lab nabij Schiphol twee jaar onderzoek deed naar de mogelijkheid om huizen beter te wapenenen tegen geluidsoverlast.
Vragen die we deze avond gaan bespreken zijn;
- Waarom wonen we steeds vaker in geluidsoverlast?
- Wat voor risico’s lopen mensen die wonen in herrie?
- Welke innovatieve oplossingen zijn er beschikbaar om geluidshinder bij woningen te verminderen?
- Kunnen we wijken zo ontwerpen dat deze én dichtbij geluidsbronnen liggen én leefbaar zijn voor de bewoners?
Over de sprekers
Martijn Lugten is zowel in dienst bij de TU-Delft en AMS-Institute. Hij doet onder meer onderzoek naar geluidsoverlast rond luchthavens en de mogelijkheid om op een nieuwe manier huizen te bouwen nabij luide geluidsbronnen. Dit leidde tot een proefopstelling in Hoofddorp waar met 120 containers een woonwijk wordt nagebootst, waarin naast geluid ook het stedelijk microklimaat onder de loep wordt genomen. In februari 2023 publiceert Martijn in samenwerking met het AMS-institute de resultaten en aanbevelingen voortkomend uit zijn onderzoek. Op 7 maart zal Martijn in Pakhuis de Zwijger dieper op zijn onderzoek ingaan.
Erik Roelofsen is oprichter van ER milieu & planologie B.V. en directeur van de Nederlandse Stichting Geluidshinder (NSG) . Het doel van NSG is geluidshinder in Nederland voorkomen en te bestrijden. Als onafhankelijke, ongebonden organisatie streeft NSG hierbij naar de bescherming van gehinderden burgers en van geluidsgevoelige gebieden. Ze volgen het beleid op de voet en levert waar nodig kritiek en beleidsalternatieven.
Henke Groenwold werkt bij de GGD Amsterdam als Senior adviseur Milieu en Gezondheid. Haar expertises zijn onder andere geluid en luchtkwaliteit. Daarnaast zit Henke in de adviescommissie waar de Gemeente, de omgevingsdienst en de GGD nieuwe bouwplannen toetst en beoordeeld op het risico van geluidshinder voor toekomstige bewoners.
Joeri van Ommeren is architect-directeur bij van Ommeren Architecten. Dit bureau is mede-ontwerper van Het Nieuwe Noord, een nieuw gemengd woongebied Hoofddorp Noord. Speciale aandacht is bij dit ontwerp besteed aan geluidsdemping, gezien de ligging van de wijk naast Schiphol en de N201, en de verwachte mix van wonen en werken in het gebied. Joeri licht vanavond de ontwerpkeuzes voor de vermindering van overlast toe.
Marianne Loof is een van de founding partners van LEVS architecten in Amsterdam en tevens Spoorbouwmeester. Als Spoorbouwmeester adviseert zij de directies van ProRail en NS over stedenbouw, architectuur, interieur, landschap en grafische vormgeving, monumenten en kunst. Zij is betrokken bij het advies op de verdichtingsopgaven rondom het spoor en stations in bijvoorbeeld Eindhoven en Leiden en als architect werkt ze aan oplossingen voor geluidsoverlast, zoals bij het project Stepstone dat zich dichtbij de A10 en het spoor bevindt.
Klaas Jan Dolman is Strategisch planologisch adviseur bij Gemeente Amsterdam. Hij houdt zich bezig met strategisch planologische vraagstukken en is nauw betrokken bij transformatiegebieden zoals het Schinkelkwartier en Haven-Stad.
Benedikt Boucsein (via Zoom) is hoogleraar Urban Design op de Technische Universiteit van München. Hij is ook partner bij het architectenbureau BHSF. Dit bedrijf focust zich voornamelijk op architectuur en stedenbouw in Duitsland en Zwitserland. Benedikt is daarnaast mede-auteur van het book Noise Landscape. Aan de hand van acht Europese praktijkgevallen (Amsterdam, Zürich, Londen-Heathrow, Frankfurt, München, Madrid en de twee Parijse luchthavens) doet dit boek voor het eerst verslag van de wijze waarop deze landschappen tot stand komen als de uitkomst van technologische bepalingen, wat erin plaatsvindt en hoe ze kunnen worden geïnterpreteerd.
Door nieuwbouwwijken en nieuwe huizen rondom Schiphol anders vorm te geven, kan volgens TU Delft de overlast door vliegtuigherrie in en rondom woningen fors dalen. Dan moeten de ontwerpen voor nieuwbouwwijken wel fors op de schop.
Wie in de buurt van het spoor woont of werkt, kan hinder ondervinden van geluid of trillingen. De Rijksoverheid komt met maatregelen die deze overlast voorkomen of beperken.
Vliegtuiggeluid rond luchthavens is een groot en hardnekkig probleem. Onderzoeker Martijn Lugten vroeg zich af of we misschien winst kunnen boeken met onze manier van huizen bouwen. Het leidde tot een proefopstelling in Hoofddorp waar met 120 containers een woonwijk wordt nagebootst, waarin naast geluid ook het stedelijk microklimaat onder de loep wordt genomen.
Gemeenten bouwen duizenden woningen op plekken waar landelijke geluidsnormen worden overschreden. Slecht voor de gezondheid, maar de druk om te bouwen is groot.
"Een miljoen mensen ondervinden ernstige hinder door geluidsoverlast, dus het is een groot probleem", zegt gezondheidsexpert Fred Woudenberg bij Spraakmakers. Hij reageert op het nieuws dat op dit moment duizenden woningen worden gebouwd op plekken met te veel geluidsoverlast.
