In verschillende steden door Europa ontspruiten initiatieven van een jonge, gemixte generatie die verder denkt dan de nationale identiteit. Met sociale daadkracht, ondernemerschap en creativiteit laten zij zien dat migratie voor verrijking of noodzakelijke opschudding zorgt. Hun wereldbeeld en initiatieven gaan verder dan de stempel ‘migrant’ die ze vaak krijgen opgeplakt. Vormen zij een nieuwe samenleving waarin verder gedacht wordt dan ‘wij’ en ‘zij’? Wat voor parallelle netwerken hebben zij opgebouwd? En is de economie draaiende te houden zonder migranten? In de maand mei zoekt VPRO Tegenlicht naar een nieuw narratief over migratie. Wat kunnen we leren van de superdiverse steden waarin minderheden de meerderheid vormen?
We beginnen de avond met een gesprek over het maakproces van de aflevering. Dat doen we met:
- Maren Merckx is regisseur bij VPRO Tegenlicht, en heeft o.a. de documentaires Freezing Fertility en Samen Grijs Worden gemaakt.
Bij dit onderdeel sluiten ook Dewi Reijs en Seweta Zirak aan. Zij vertellen over het videoportret dat zij als onderdeel van de themamaand maakten.
- Dewi Reijs is werkzaam als actrice, schrijver, film/theatermaker en producent. Ze is directeur van Buddy Film Foundation en studeerde af aan de Amsterdamse Toneel & Kleinkunstacademie. Sinds 2017 is ze een van de founders van Buddy Film Foundation. Een startloket voor gevluchte professionele filmmakers en creatieven. In 2018 kwam hier Buddy Film Casting en Buddy Film Productions bij.
- Seweta Zirak is geboren in Kabul en woont sinds 2000 in Amsterdam. Ze is verpleegkundige en werkt als praktijkopleider. Ze is ondernemer en runt, als eerste vrouwelijke, Afghaanse motorinstructrice, haar eigen motorrijschool. Seweta is regelmatig te zien bij OP1 als Afghaanse ervaringsdeskundige. Tevens zet ze zich met haar eigen stichting Parmiryan in voor onderwijs voor meisjes in Afghanistan.
- Leili Kodaei is een vrouwelijke Iraanse filmmaker die in 2018 is afgestudeerd aan de Nederlandse Academie voor Beeldcreatie in Amsterdam met als afstudeerrichting regie. Eerder studeerde ze literatuur aan de Tabriz University in Azerbeidzjan en publiceerde ze eigen werk als dichteres. Ook werkte Leila actrice mee aan de serie Khaneye Amn (Safe House) geregiseerd door Omid Ahangar.
Hierna gaan we aan de hand van fragmenten uit de aflevering in gesprek met een aantal experts en ervaringsdeskundigen. We gaan het hebben over hoe zij naar de aflevering kijken, maar voornamelijk over wat zij hiervan herkennen in hun werkzaamheden en dagelijks leven. Wat is de waarde van migratie in onze samenleving? Welke culturele, innovatieve en inspirerende invloeden brengen migranten met zich mee? En hoe komt hier meer erkenning voor? Deze gesprekken voeren we met:
- Leo Lucassen is hoogleraar arbeids- en migratiegeschiedenis aan de Universiteit van Leiden en directeur van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. Lucassen schrijft geregeld opiniestukken voor Nederlandse kranten als de Volkskrant, NRC en Trouw. In 2016 schreef hij samen met Henk van Houtum het nog steeds zeer relevante boek Voorbij Fort Europa en in 2021 publiceerde hij een boek met zijn broer Jan Lucassen over de impact van migratie op Amsterdam sinds de 16e eeuw.
- Mohamed Bah is een activist uit Guinee die in Amsterdam woont. Hij creëert platformen waarmee ongedocumenteerden in de stad toegang verkrijgen tot de juiste informatie en zij een stem krijgen. Hij is communicatiemanager van Amsterdam City Rights en host van de podcast City Rights Radio. Daarnaast heeft Mohamed de City Rights App gelanceerd, die ongedocumenteerde de weg wijst in de stad, plekken toont waar je kunt eten of douchen en samenvat wat je zonder geldige verblijfspapieren wel en niet mag.
- Malique Mohamud is een Rotterdamse ontwerper, hiphop-futurist en oprichter van Concrete Blossom. Concrete Blossom is een futurist Urban Culture advies- en ontwerpbureau, waar gewerkt wordt vanuit het idee dat straatcultuur de samenleving continu transformeert. De taal, smaak en wereldbeeld van jonge stedelingen wordt steeds vaker gevormd door de cultuur uit migrantenwijken. Concrete Blossom viert de diversiteit en onderzoekt welke transformerende rol dit in de stad heeft.
- Mehrnoesh Forouzandeh is oprichter van Stichting Beste Nieuwkomer. Mehrnoesh vluchtte als 8-jarig meisje naar Nederland en werd toen geïnspireerd door haar ouders en de mensen om haar heen die haar aanmoedigde haar hart te volgen. Zij streeft er met Stichting Beste Nieuwkomer naar om een positief geluid rondom nieuwkomers te creëren door de passie, drive en talenten van nieuwkomers uit te lichten. Daarmee laat ze zien dat nieuwkomers Nederland nog mooier maken.
Dit programma is deels Engelstalig.
Luister ook de podcast waarin Annick van Rinsum voor Pakhuis de Zwijger in gesprek ging met Moh Bah.
Hoe kan Europa eruit zien als we migratie niet als probleem maar als oplossing zien? In de maand mei zoekt VPRO Tegenlicht naar een nieuw narratief over migratie. Wat kunnen we leren van de superdiverse steden waarin minderheden de meerderheid vormen?
On Friday the 12th of May we will dive deeper into migrating perspectives in European media with a big conference throughout the whole building of Pakhuis de Zwijger. After a plenary opening, different breakout sessions will shed light on the question ‘How are journalists and migrant-led media initiatives transforming the way we perceive, debate and report upon migration in Europe?’
Geen thema is zo gepolariseerd als migratie. Historicus Leo Lucassen mengt zich in het verhitte debat gewapend met cijfers en pragmatisme. ‘Iemand moet het doen, onwaarheden met feiten te lijf gaan.’
Kwetsbare en ‘arme’ buurten zijn juist rijk, vindt Malique Mohamud van The Niteshop in Rotterdam-Delfshaven. Dus probeert hij het talent en de kennis van de buurt, de ‘sauce’, om te zetten in geld en invloed. ‘Wij hebben heel veel cultureel kapitaal.’
This podcast is brought to you by a social activist group of undocumented citizens of Amsterdam. We discuss political matters and share our voices.
Links wil meer migratie, rechts wil de grenzen dicht. Toch? Maar volgens Leo Lucassen staan deze politieke tegenstellingen een constructief gesprek over migratie in de weg. Want terwijl we doorkibbelen over meer of minder, ligt in migratie een enorm potentieel om de crises van deze tijd op te lossen.
The magazine gathers the most transferable approaches used by people trying to transform the position of refugees and migrants in the public sphere. The magazine is written and edited by members of the community, reflecting on their own approaches and highlighting their community. It's an inspirational guide for anyone who cares about making their own community media.
In this episode, Annick van Rinsum speaks with Mohamed Bah: the host of City Rights Radio, one of the founders of PrintRights, and co-founder of the Amsterdam City Rights app. They talk about the City Rights United project, the many ways in which he stands up for the rights of undocumented people, and how he navigates the world and the injustices in it.
