Liefde. Bij dat woord denken we vaak als eerst aan onze partner, of juist aan die jeugdliefde die niet mocht zijn. Aan romantische films en liefdesliedjes. Kortom, we associëren liefde voornamelijk in de romantische zin van het woord. Tegelijkertijd staat deze geromantiseerde wereld haaks op de wereld die we op dit moment met elkaar in stand houden. Wat als we liefde als kunde benaderen? Liefde als onmisbaar organiserend principe, als de motor van liefdevol samenleven voorbij de liefde voor je partner, kinderen of vrienden. Waarin we radicaal open kunnen spreken, zonder de ander uit te sluiten. Waarin we de abstractie van liefde kunnen ombuigen naar actie. Een actie die verder gaat dan: ‘wees lief voor elkaar’. Hoe maken we liefde toepasbaar in het publieke domein en in de politiek, in systemen waarin de liefde zo vaak ontbreekt?
Vanavond is de zaal onze oefenplaats waarin we met denkers, doeners en kunstenaars onderzoeken hoe we bestaande structuren blootleggen en liefde inzetten als politieke strijd voor rechtvaardigheid. Want liefde is een oefening en dat betekent dat we ons zouden moeten bekwamen.
Over de sprekers
Shasha Triebel is creative producer bij OBA next, bijna-historicus en deelnemer van Collectief Kapitaal 1.0. Op alle vlakken in haar leven houdt zij zich bezig met het creëren van gesprekken die gevoerd willen en moeten worden.
Denise Harleman is oprichtster FUTURABILITY, waar ze zich specialiseert in het ontwikkelen van concepten en strategieën voor makers die gedreven zijn om via hun werk sociale, ecologische en/of economische hervormingen te realiseren; die via de kunst willen uitdagen wat niet klopt en zoeken naar alternatieve mogelijkheden. Als docent is ze verbonden aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. In 2020 richtte Denise collectief Kapitaal op.
Marjan Slob is Denker des Vaderlands. Zij voert die titel van april 2023 tot april 2025. Haar taak zal zij invullen onder het motto: ‘ruim denken’. Ze werkt dat op drie dimensies uit: politiek, fysiek en spiritueel. Ze werkt al meer dan twintig jaar als zelfstandig filosoof, spreker en essayist. Zij ziet het als haar missie om inzicht en begrip te verruimen, zonder daarbij contact met de realiteit te verliezen. Die mentaliteit spreekt uit haar columns en essays voor de Volkskrant, Filosofie Magazine, en tal van andere media, en voedt het werk dat ze al jaren achter de schermen doet.
Lex Bohlmeijer is vanavond de moderator, hij is opgeleid als letterkundige en dramaturg. Tegenwoordig presenteert hij het programma Passaggio Late Night (van maandag tot donderdag) op NPO Klassiek. Sinds 2014 verzorgt hij voor De Correspondent tweewekelijks een interview, in de vorm van een podcast. Die serie is getiteld: Goede gesprekken, en telt al meer dan 340 afleveringen.
Over Collectief Kapitaal
Collectief Kapitaal is een burgerbeweging die de vraag stelt: hoe willen we samenleven? In onze samenleving zien we een ongelijke verdeling van geld, middelen en macht. De gevolgen hiervan zijn groot – voor mensen die in continue overlevingsstand zitten, voor onze samenleving – wat is de waarde van een samenleving als je niet voor ieder mens het recht borgt op een waardig en stabiel bestaan – en voor onze onderlinge relaties. De kwaliteit van onze gemeenschappen is aangetast geraakt, ons mensbeeld, onze democratie en onze verbondenheid. Collectief Kapitaal is een voorstel in beweging voor een liefdevol samenleven. We denken niet alleen over alternatieven na, maar voeren die ook uit.
Hoe willen we samenleven? In aflevering 2 gaat Lex Bohlmeijer in gesprek met Denise Harleman (initiatiefnemer Collectief Kapitaal), Naomi Hartkamp (dramaturg en onderzoeker Collectief Kapitaal) en Willem Schenkel (socioloog en hoogleraar Erasmus Universiteit Rotterdam) >>
Onder het motto ‘ruim denken’ ga ik graag met anderen – denkers, dromers, kunstenaars, beslissers, piekeraars, levensgenieters – onderzoeken wat het betekent om met elkaar ons leven op aarde te delen. "Liefde voor de plek waar jouw bestaan zich afspeelt, vereist volgens mij ook dat je niet wegvlucht voor de ellende die je dan ziet, en voor je eigen angsten en problemen." >>
Het inzamelen van geld bij 100 mensen om aan enkele andere mensen te kunnen geven, was het vertrekpunt, maar allesbehalve het eindpunt. Integendeel, vertelt Harleman. ‘Die oproep fascineerde mij, maar maakte me, vanwege de onhelderheid, ook een beetje boos: solidariteit is in feite een vraag naar hoe je met elkaar aansprakelijk kunt zijn voor het geheel, maar wel binnen de grenzen van wat een bepaalde organisatie van belangen nodig heeft. Dus: het gaat altijd om een bepaalde groep die op een bepaald moment solidair is met een andere groep. Als je dat diffuus maakt, dan haal je de lading uit de solidariteit en sloop je het politieke momentum eruit dat er wel in zit.’ >>
Honderd burgers schenken maandelijks 50 euro, om zo vijf huishoudens tijdelijk een soort basisinkomen te bieden. Zonder tegenprestatie. Dat is het idee achter Collectief Kapitaal. Shanayda ‘Shasha’ Triebel was een van de ontvangers. ‘Het extra geld gaf me ruimte om een negatieve spiraal te doorbreken, om te ontdekken en te durven falen.’ >>
