De stad was ooit een smerige, ongezonde bende. We sliepen tussen de ratten, ziektes woekerden voort en uit schoorstenen stroomde eindeloze hoeveelheden roet in longen. Op het platteland, daar moest je zijn voor een gezond leven. Nu maken onze steden een enorme inhaalslag. Steeds meer nieuwe wijken worden zo gezond mogelijk gebouwd. Maar hoe zorgen we ervoor dat die gezondheidswinst van nieuwe wijken beschikbaar wordt voor alle stedelingen? En wat is ervoor nodig om ook de leefomgeving in bestaande wijken gezonder te maken? Kortom: hoe krijgt iedereen voldoende van die gezonde stadsvitaminen?
De afgelopen tijd heeft corona ons enorm beziggehouden. Iedereen is op een manier getroffen door het virus. Echter, niet altijd in dezelfde mate. Want wat ook duidelijk werd tijdens het coronajaar is dat er een enorme gezondheidskloof aanwezig tussen inkomensgroepen. Zo stierf ‘arm’ tweemaal zo vaak als ‘rijk’. Het laat een duidelijker beeld zien van ruimtelijke ongelijkheid die zich uit in de gezondheid van bewoners. Is het dan wel mogelijk om een gezonde stad voor iedereen te maken?
In deze derde aflevering van een reeks gesprekken over het creëren van een gezonde leefomgeving gaan we in gesprek over hoe we gezondheid in de stad voor iedereen mogelijk maken. Samen met Wouter Veldhuis, Eveline van Leeuwen, Stannie Driessen en Lyongo Juliana gaan we dit onderwerp behandelen. Wie is iedereen? Hoe worden ook oude wijken gezonder? En hoe ziet een stad eruit die gezond is voor iedereen?
Wouter Veldhuis is Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving. Vanuit deze onafhankelijke positie adviseert hij gevraagd en ongevraagd over ruimtelijke thema’s als transformatie, infrastructuur, energietransitie en de invulling van stad en land. Wouter is ook stedenbouwkundige, architect en partner van MUST, dat zich richt op de ontwikkeling van eerlijke leefomgevingen.
Eveline van Leeuwen is wetenschappelijk directeur bij het AMS Institute, waar ze samen met ontwikkelaars, ontwerpers en wetenschappers met behulp van onderzoek, data en onderwijs innovatieve oplossingen bedenkt voor stedelijke problemen. Verder is Eveline professor Urban Economics aan de Wageningen Universiteit.
Lyongo Juliana is directeur van de Caribische afdeling van OZ Architect. Als architect focust hij zich voornamelijk op het sociale aspect van steden en hoe deze socialer kunnen worden ontworpen. Lyongo is eerder verschenen als fellow in het Designing Cities for All programma van Pakhuis de Zwijger.
Stannie Driessen ziet dat de verbinding tussen Volksgezondheid & Samenleving steeds belangrijker wordt. Kunnen participeren in de samenleving, zinvol werk hebben en van betekenis kunnen zijn voor anderen is van groot belang. Voor onze individuele en collectieve gezondheid. Met de RVS zet ze zich daarom in voor duurzame veranderingen van de zorg en samenleving.
De bestrijding van gezondheidsongelijkheid schiet tekort, volgens een adviesrapport. Een lokale aanpak voor groepen die kampen met schulden en stress moet de kloof dichten. Ook moet er meer aandacht komen voor preventie, bijvoorbeeld met een suikertaks.
Woensdag was het Wereldgezondheidsdag. Gezondheidsorganisatie WHO roept op de wereld gezonder en eerlijker te maken voor iedereen. COVID-19 vergroot gezondheidsongelijkheid, ook in Nederland. Vooral bij bepaalde groepen is het fysieke en mentale welzijn verslechterd.
De coronacrisis vergroot de gezondheidskloof tussen arm en rijk, bleek afgelopen week. Hoe verklein je die kloof? Volgens Patricia Heijdenrijk, directeur van expertisecentrum Pharos, zien we gezondheid te vaak los van schulden of stress. ‘Het heeft allemaal met elkaar te maken.’
Het ene kind krijgt altijd een 3-sterren pauzehap mee naar school, het andere kind iets ongezonders en goedkopers. En dat leidt tot verschillen in gezondheid. Dat moet anders, vindt de Raad van Volksgezondheid en Samenleving.
