Waag Future Talks is terug! En nu vanuit Pakhuis de Zwijger. Tabo Goudswaard gaat tijdens dit programma in gesprek met de creatieve sector over haar rol bij maatschappelijke opgaven. Na eerdere afleveringen over activisme en maakbaarheid in de kunsten en samenwerkingen tussen kunstenaars en het bedrijfsleven, gaan we in deze vierde aflevering in gesprek over maatschappijkritische kunst.
Tijdens deze avond wordt er gesproken met hedendaagse kunstenaars en ontwerpers die zich richten op misstanden in de samenleving, zoals economische uitbuiting, armoede en uitsluiting. Met hun onderzoek en werk proberen ze maatschappelijke verandering teweeg te brengen. Hoe doen ze dat? Hoe geven ze hun onderzoek ‘vorm’, welke methodes gebruiken ze en hoe pakt dit in de praktijk uit? Wat is de specifieke kracht van hun aanpak en positie als kunstenaar?
Moderator Tabo Goudswaard gaat in gesprek met Renzo Martens, Matthieu Kasiama, Ced’art Tamasala, Ahmet Polat, Jacqueline Grandjean, Jeanne van Heeswijk en Jörgen Tjon A Fong.
Renzo Martens is kunstenaar en filmmaker. Hij werd bekend met het werk Enjoy Poverty (2008), waarin hij de emotionele en economische waarde onderzoekt van Afrika’s belangrijkste exportproduct: gefilmde armoede. In 2020 verscheen White Cube, waarin Martens de hedendaagse discussie over koloniale roofkunst, eigenaarschap en winstdeling op scherp zet. Renzo Martens is geroemd maar ook omstreden kunstenaar: met zijn werken intervenieert hij direct in de levens van mensen en legt hij bestaande structuren van onrecht bloot.
Matthieu Kasiama en Ced’art Tamasala zijn lid van CATPC (Congolese Plantation Workers Art League), een kunstcoöperatie van plantagearbeiders in Lusanga, Democratische Republiek Congo. CATPC, opgericht in 2014, heeft een praktijk opgebouwd om honderden hectares voormalig plantageland terug te winnen voor toekomstige generaties met de opbrengst van hun kunst. Op dat land legden ze ecologische en inclusieve voedseltuinen aan, terwijl ze te midden van dat land een museum bouwden, de White Cube, dat als doel heeft kapitaal, zichtbaarheid en legitimatie terug te geven, zodat ook gemeenschappen van plantagearbeiders kunnen dekoloniseren. In 2017 noemde de New York Times hun eerste soloshow ‘de meest uitdagende show van het jaar’.
Jeanne van Heeswijk is kunstenaar. Ze creëert sociaal-maatschappelijke werken en projecten die vaak meerdere jaren duren. Daarin speelt systeemkritiek een belangrijke rol. Van Heeswijk richtte in haar werk met Freehouse in Rotterdam onder meer de Afrikaanderwijk Coöperatie op. Momenteel werkt ze in Training for the Not-Yet aan het samenbrengen van community learnings van de verschillende manieren waarop groepen werken aan een meer rechtvaardige toekomst.
Ahmet Polat is fotograaf en filmmaker. Hij publiceerde een boek waarvoor hij jarenlang Turkse migrantengemeenschappen in Nederland in beeld bracht, maakte de bekroonde documentaire Kemal’s dream en was Fotograaf des Vaderlands. Met Lucas de Man richtte hij De man is lam op, een multidisciplinair onderzoek naar de positie van de man in de 21e eeuw. In zijn meest recente documentaire ‘Ik ben een bastaard’ volgt Polat de Vlaamse theatermaker Rashif El Kaoui, die worstelt met zijn biculturele identiteit.
Jacqueline Grandjean is kernlid van de Sociaal Creatieve Raad en werd recent aangesteld als directeur van het Noordbrabants Museum. Eerder was ze directeur van de Oude Kerk in Amsterdam, directeur van de Frankendael Foundation en conservator bij het Amsterdam Museum. Jacqueline heeft een uitgesproken visie op de rol van kunstenaars bij maatschappelijke opgaven en werkte eerder samen met Jeanne van Heeswijk en Renzo Martens.
Moderator: Tabo Goudswaard is mede-oprichter van de Sociaal Creatieve Raad en de programmamaker en moderator van Waag Future Talks.
Over Waag Future Talks:
Hoe kunnen we een toekomstige samenleving duurzaam en inclusief maken en welke rol spelen kunstenaars en ontwerpers hierin? Over deze vraag spreken we vooraanstaande makers in de programmareeks Waag Future Talks. Waag Future Talks is een initiatief van Waag Future Lab en wordt gerealiseerd in samenwerking met de Sociaal Creatieve Raad.
Waag is een Future Lab voor technologie en maatschappij. De serie Waag Future Talks maakt deel uit van Waags expeditie naar planet B. Dagelijks worden we geconfronteerd met onzekerheid over de toekomst van onze planeet, maatschappelijke ongelijkheid en disruptieve technologie. Het zijn grote vraagstukken en ontwikkelingen die onafwendbaar lijken. Maar als we publieke waarden centraal stellen in het ontwerp van de toekomst, is een andere wereld mogelijk: een wereld die meer open, eerlijk en inclusief is. Onze toekomst ligt besloten in ons handelen en in de keuzes die we vandaag maken.
Om een andere wereld mogelijk te maken, werkt Waag aan praktische verandering in het heden. Dat doen we onder meer vanuit het denken over planet B: stel je voor dat we een planeet helemaal opnieuw mochten inrichten, hoe zouden we dat dan doen? Welke sociale, ecologische, technologische structuren zouden we bouwen om tot een open, eerlijke en inclusieve wereld te komen? Om dit te onderzoeken, organiseert Waag in de looptijd van vier jaar een expeditie naar de toekomst. Elk jaar gaan we met een nieuw thema aan de slag.
