Het World Wide Web, ooit symbool van hoop en vrijheid, is 35 jaar later uitgegroeid tot een web van commerciële belangen, afhankelijkheid en desinformatie. Een aantal grote techbedrijven bepaalt wat we zien en doen, terwijl democratie en autonomie onder druk staan. Er gaan wereldwijd steeds meer geluiden op – opvallend genoeg bij veel jongeren – om het monopolie van Big Tech te breken en weer een internet te creëren dat van en voor iedereen is. Een digitale ruimte waar we zelf invloed op hebben, waar we zelf bepalen wat we zien en wat we doen. Tegenlicht onderzoekt in deze aflevering de toekomst van het internet, ‘de digitale ruimte’ die het World Wide Web voortbracht en die nu ons leven zo goed als bepaalt. Tijdens de 250ste Meet Up gaan we hierover verder in gesprek.
Vier samen met ons de 250ste Tegenlicht Meet Up!
Voorafgaand aan dit programma is het mogelijk om aan te schuiven voor een diner ter ere van de 250ste Tegenlicht Meetup om 18:30. De maaltijd kost €24,50 (inclusief drankje, koffie/thee na afloop en servicekosten). Reserveer voor het programma en koop vervolgens via de link in de bevestigingsmail of koop via deze pagina een ticket voor het diner. Tickets kunnen niet worden geannuleerd.
Over de sprekers:
Floor van der Meulen is regiseur bij VPRO tegenlicht. Ze maakte eerder documentaires over uiteenlopende thema’s zoals uitstervende dieren en jihadstrijders. In 2022 debuteerde ze met haar eerste speelfilm: Pink Moon.
Kim Sparrentak is Europarlementariër voor GroenLinks-PvdA en zet zich in voor een democratischer en eerlijker internet. Ze pleit voor een internet dat publieke waarden centraal stelt, zoals privacy, toegankelijkheid en eerlijke concurrentie. In het Europees Parlement is zij ook co-voorzitter van de LHBTIQA+-werkgroep.
Lotje Beek richt zich als beleidsadviseur bij Bits of Freedom op platformregulering die de belangen van mensen vooropstelt in plaats van de belangen van Big Tech. Dit doet zij door haar juridische kennis te combineren met haar strijdlust voor een eerlijke wereld. Lotje afgestudeerd in zowel strafrecht als internetrecht en heeft onderzoek gedaan naar de spanning tussen regulering van desinformatie op online platformen en de vrijheid van meningsuiting.
Martijn Snoep is sinds september 2018 de bestuursvoorzitter van de Autoriteit Consumenten en Markt (ACM), de toezichthouder. Hij studeerde rechten aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en werkte 28 jaar bij De Brauw Blackstone Westbroek voordat hij voor ACM ging werken. De ACM is een onafhankelijke toezichthouder die zich sterk maakt voor goed werkende markten voor mensen en bedrijven. De ACM houdt met dat doel toezicht op de mededinging, een aantal specifieke sectoren en het consumentenrecht.
Rudy van Belkom is directeur van Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT). Hij is pleitbezorger van technologie die rekening houdt met de imperfecties van de menselijke natuur. In zijn boek ‘Alive and clicking’ onderbouwt hij waarom er in een tijd van filterbubbels, nepnieuws en polarisatie toch hoop is voor de democratie.
Bedrijven als Apple weten niet hoe snel ze hun nieuwste AI-snufjes op de markt moeten brengen. Behalve in Europa. Techbedrijven klagen over onze strenge wetten, terwijl Trump de teugels juist laat vieren.
Overheden zouden zich veel drukker moeten maken over wat er onder de motorkap van technologiebedrijven gebeurt, zegt internetexpert en voormalig politica Marietje Schaake. ‘Techbedrijven vormen samen een soort ecosysteem dat allerlei cruciale beslissingen neemt. Als het misgaat, worden ze daar vaak niet op afgerekend. Hoe houden we de rechtsstaat leidend in het besturen van al die digitale aspecten van ons leven?’
Big Tech bepaalt wat je ziet, maar wat doet dat met onze rechten en waarden? Kim strijdt voor een eerlijk internet, vrij van verslavende trucjes en megalomane AI. Ontdek hoe zij in het Europees Parlement werkt aan een toekomst waarin mensen centraal staan, niet machines.
Het internet is kapot. Big Tech bepaalt wat er wel en niet kan en in goede ideeën wordt alleen geïnvesteerd als ze genoeg geld opleveren. Stichting NLnet financiert idealistische pioniers op weg naar een beter, open internet. Niet in Silicon Valley, maar op heilige grond in Amsterdam-Oost.
De groeiende invloed van techbedrijven op de samenleving is een serieuze bedreiging voor de democratie. En dat staat veel te weinig op de agenda van het kabinet-Schoof én de Nederlandse politieke partijen, zegt voormalig D66-Europarlementariër Marietje Schaake, schrijver van het boek De tech coup, in BNR’s The Friday Move. ‘Het ging bij de Tweede Kamerverkiezingen helemaal niet over technologie, terwijl het raakt aan onderwijs, nationale veiligheid, mensenrechten en discriminatie. Je kon er niet onderuit.’
