Scholen sluiten hun deuren, treinen rijden minder frequent en beleidsplannen lopen stuk op het gebrek aan mensen om deze uit te voeren. Arbeid is de afgelopen jaren schaarser dan ooit. In de serie Hoe werkt Nederland? bespreken we dit probleem. Want hoe lossen we het op? Meer werken? Inzetten op arbeidsmigratie? Of toch iets radicalers: minder werken? De 32-urige werkweek als oplossing voor personeelstekorten. Klinkt gek, maar misschien is er wel meer mis met onze huidige manier van werken dan we denken. Vanavond spreken we over wat minder uren werken kan brengen. Want waarom moeten we eigenlijk steeds meer werken? Wat is de geschiedenis van de strijd om minder werk? Wat zijn de gevolgen voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen? En zou minder uren werken niet uiteindelijk leiden tot meer efficiëntie? Maar ook: Hoe ziet dat er dan uit? Kan het overal? En wie gaat ervoor betalen? Genoeg te bespreken dus.
Annet de Lange is hoogleraar Duurzame Arbeidsrelaties aan de Open Universiteit en senior consultant bij Berenschot. In 2024 publiceerde ze het boek ‘Moderne Arbeidstijden – hoe werken en leven samen veranderen’ waarin ze de impact onderzoekt van technologische vooruitgang, vakbondsbewegingen en demografische veranderingen op onze werktijden.
Koen Haeghens is een journalist bij De Groene Amsterdammer die zich bezig houd met thema’s zoals tijd, geld, filosofie, en politieke economie. In 2012 bracht hij het boek uit “Neem de tijd – overleven in een to-go samenleving” waarin hij de wortels van onze haast en tijdsgebrek analyseert.
Zakaria Boufangacha is vicevoorzitter van de FNV en sinds juli 2017 lid van de Sociaal-Economische Raad (SER). Hij zet zich in voor sociale rechtvaardigheid en betere arbeidsvoorwaarden, waaronder een vierdaagse werkweek van 32 uur.
Yvette Becker-Tietema is beleidsadviseur bij de FNV, gespecialiseerd in arbeidsvoorwaarden en werktijden. Ze ontwikkelt beleid, adviseert bestuurders en geeft workshops die gericht zijn op het bevorderen van prettig werk en meer zeggenschap voor werknemers.
Frank van Moock is econoom bij De Nederlandsche Bank (DNB). In deze positie adviseert hij over maatschappelijke uitdagingen, met daarbij een economische invalshoek. Hiervoor was hij werkzaam als beleidsadviseur bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Janna Besamusca is universitair docent aan de Universiteit Utrecht en arbeidssocioloog. Haar onderzoek richt zich op de dynamiek tussen werk en gezin, lonen en arbeidstijden. Ze leidt het BARWAGE-project over collectieve loononderhandelingen in de EU en onderzoekt hoe Nederlandse ouders werk en gezin combineren tijdens COVID-19.
Vakbond FNV zet tijdens de cao-onderhandelingen bij ziekenhuizen en ING vol in op een vierdaagse werkweek. Op die manier moet de productiviteit worden verhoogd en de krapte op de arbeidsmarkt worden aangepakt. Werkgevers en deskundigen zijn minder enthousiast over de kortere werkweek.
"Turns out, working less often can actually make you more productive."
Kijk hier de TEDtalk van Juliet Schor die de voordelen van een vierdaagse werkweek blootlegt.
Vanaf 1 januari 2025 voert softwarebedrijf Afas de vierdaagse werkweek in – tegen een fulltimesalaris. Eindelijk, schrijft Japke-d. Bouma, „kunnen vaders een dag thuis voor hun kinderen zorgen”. En: „Eindelijk een bedrijf dat er eerlijk voor uitkomt dat een fulltimebaan net zo goed in vier dagen kan.”
