Bespreken we in de toekomst onze problemen liever met een digitale therapeut dan met een echt mens? Virtuele assistenten zijn in opkomst en begeven zich op terreinen die voorheen enkel aan mensen voorbehouden waren: empathie en emotie. Zien of horen we straks nog het verschil tussen mens en machine? Kunnen deze digitale mensen ons helpen bij het oplossen van structurele problemen zoals personeelstekorten in de zorg en het onderwijs? Moeten we dat überhaupt willen? Naar aanleiding van de gelijknamige aflevering van VPRO Tegenlicht, verkennen we de toekomst van de (digitale) mens.
De Tegenlicht uitzending ‘De digimens‘ wordt op NPO2 uitgezonden op zondag 7 november om 22:05u.
Het programma
We starten met een gesprek over het maakproces van de film en introduceren de digi-mens. Hiervoor spreken we met:
- Shuchen Tan is filmmaker bij VPRO en maakt veel documentaires over politiek, economie, het Midden-Oosten en de relatie tussen technologie en de maatschappij. Bij Tegenlicht maakte zij eerder o.a. Digitale burgerdetectives (2016), The bigger picture (2020) en Het veiligheidscomplex (2014).
- Jarno Duursma is een onafhankelijk tech-expert, publicist en spreker op het gebied van digitale technologie. Hij schreef vier boeken, onder andere over kunstmatige intelligentie en deepfake technologie. Jarno is vaak te zien en horen in de landelijke media wanneer het gaat over deepfakes, digitale mensen en synthetische media. Hij heeft ook zijn eigen deepfake avatar en zijn stem laten klonen. Jarno is tevens maker van de ‘listening to the future’ tech-podcast.
Daarna gaan de volgende sprekers in gesprek over de impact van de digi-mens op de zorg en de maatschappij:
- Dianne Jaspers is Chief Medical Officer bij DigiDok. DigiDok heeft, in samenwerking met Topicus, spreekuur.nl opgezet. Via dit platform kunnen patiënten vragen stellen aan een huisarts via online contact. Op dit moment werkt Dianne mee aan de ontwikkeling van een chatbot binnen spreekuur.nl, zodat sommige antwoorden geautomatiseerd worden en de huisarts wordt ontlast.
- Lambèr Royakkers is hoogleraar Ethics of the Digital Society aan de TU Eindhoven. Zijn onderzoek richt zich op de interactie tussen ethiek, rechten en technologie, en in het bijzonder op digitalisering, robotethiek en kunstmatige intelligentie. Aan de TU is hij coördinator van het vakkenpakket Robots Everywhere, waarbij studenten kennis maken met ethische vraagstukken rondom nieuwe technologische ontwikkelingen in de robotica en kunstmatige intelligentie.
- Lotte Willemsen is Lector bij het Kenniscentrum Creating010, waarin ze vooral actief is binnen het project Communication in the Networked Society. Hier voert Lotte onderzoek uit naar de vraag hoe de samenleving, en de mensen en organisaties die hier onderdeel van zijn, kan digitaliseren met behoud van de menselijke maat, en de rol van communicatie hierbij.
- Bas Bodinga is directeur Klantbelang bij Stichting Philadelphia Zorg en verschijnt ook in de aflevering. Stichting Philadelphia Zorg is een christelijke landelijke organisatie voor mensen met een verstandelijke beperking, en maakt al een aantal jaar gebruik van verschillende digi-mensen in de zorg. Zo werken ze met sociale robots en gebruiken ze DigiContact.