In 2020 publiceerde Daan Zandbelt, namens het College van Rijksadviseurs, het rapport Guiding Principles voor een metropolitan mix. De enorme woningbouwopgave en de hoge ambities voor Nederlandse steden vragen volgens het rapport om ‘een nieuwe vorm van stedelijkheid die we in Nederland nog niet kennen’. De Metromix. Samen met de nieuwe Rijksadviseur Wouter Veldhuis gaan we in gesprek over de metromix. Wat is de metromix? Waarom is het nodig om op deze manier naar steden te kijken? En hoe ziet de gemixte stad er in de praktijk uit?
Waar gaan we het over hebben?
Daan Zandbelt heeft in zijn periode als Rijksadviseur de Metromix in het leven geroepen. Inmiddels is heeft hij het stokje doorgegeven aan een nieuw college van Rijksadviseurs. Eén van hen is Wouter Veldhuis. Hij is voornemens de Metromix en de andere adviezen van het vorige college – en van alle 16 jaar aan kennis van eerdere colleges – verder te brengen, aan te scherpen waar nodig een kritische noot te zetten. Tijdens het programma bevragen we beide mannen op hun visie op de stad, het land en bovenal: de metromix.
In gesprek over de Metromix
De Metromix is een wijze waarop de toekomstige stad benaderd en ingericht kan worden. Daan meent dat deze benadering past bij de grote ruimtelijke en stedelijke opgave van deze tijd. Er is een (inter)nationale trek naar de stad gaande, waardoor de druk op de steden toeneemt. Voorheen werd er vaak een polder aangewezen waarin een Vinexwijk zou verrijzen. Maar door het groeiende aantal één- en tweepersoonshuishoudens en de behoefte ruimte te behouden in de omgeving van steden, wordt steeds meer binnenstedelijk ‘opgelost’. Meer mensen betekent meer benodigde functies om voor al die stedelingen een prettige, gezonde en waardevolle leefomgeving te creëren. Daarbij opgeteld groeit het aantal ambities op ruimtelijk niveau: ecologische, sociale en economische verschuivingen wijzigen de kijk op ruimtegebruik in de stad. Deze stapeling van opgaves heeft een heldere visie nodig. Daan’s oplossing: ga voor nabijheid; ga voor een metromix.
Wouter ziet de Metromix als een wenselijke visie op toekomstige stedelijkheid. Door de stad bij elkaar te brengen – nabijheid – wordt het leven gezonder en duurzamer. Zijn inzet is de toepasbaarheid van het fenomeen. Beleidsmakers, ontwikkelaars en experts moeten er in de praktijk mee kunnen werken. In een tijd waarin weinig tot geen sturing aan de ruimtelijke opgaves wordt geven vanuit het Rijk, is dit extra belangrijk. Wouter ziet een wildgroei aan bedrijventerreinen en vraagt zich af hoe het een progressief college in Amsterdam maar niet lukt om de grip op de binnenstad terug te krijgen. Om de Metromix te laten slagen heeft hij nog een paar vragen: waarom heet het de Metromix? Want geldt dit verhaal ook niet voor een klein dorp in de provincie? En wat doen we met de functies die minder welkom zijn in de stad?
In dit rapport brengt het College van Rijksadviseurs advies uit aan het Uitvoeringsprogramma Ruimtelijk-Economische Ontwikkelstrategie (REOS) over het ontwikkelen van hoogstedelijke, gemengde gebieden.
Francesco Veenstra, Jannemarie de Jonge en Wouter Veldhuis worden lid van het College van Rijksadviseurs.
