Tijdens de 13e dialoogavond van Met Andere Ogen gaan we in gesprek over een inclusieve voedingsbodem voor alle jeugdigen. Want een inclusieve samenleving vraagt om een cultuur waarin ieder kind mee kan doen. Hoe zorgen we ervoor dat we geen kinderen meer buitensluiten? Welke hokjes en mechanismen hebben we te doorbreken en wat levert dat dan op? Hoe zorgen we ervoor dat kinderen op school het samen leren en samen leven kunnen oefenen en dat elk kind zijn eigen potentieel kan ontdekken en ontwikkelen? De laatste jaren is de aandacht voor inclusie en participatie toegenomen en zien we ook meer en meer onderwijsvoorzieningen ontstaan waar een combinatie van onderwijs en zorg is. Dit beleid wordt niet alleen ondersteund door de internationale verdragen, maar ook door de ministeries van OCW en VWS. Hiervoor publiceerde het ministerie van OCW de Route naar inclusief onderwijs 2035. Het perspectief waar we naartoe werken is een leer- en ontwikkelomgeving voor alle kinderen, ook als ze minder goed zijn in taal en rekenen, een beperking hebben of hoogbegaafd zijn. Tijdens deze dialoogavond gaan we met elkaar in gesprek om fundamentele vragen te beantwoorden over het bouwen aan een inclusieve voedingsbodem.
Wat gaan we vanavond doen?
Vanavond voeren we het gesprek aan de hand van drie panelgesprekken. Tijdens alle dialogen in de reeks Met Andere Ogen heeft de moderator een sidekick, dit keer is dat anderswerkend lijfexpert Joy Moonen.
Panelgesprek 1 – Ervaringen & advies van een jongere, ouder en leerkracht. In gesprek met:
- Janouke Meerveld, scholier en voorzitter van het LAKS. Dit jaar presenteerde zij een taalgids voor inclusief taalgebruik.
- Jana Vyrastekova, in dit gesprek aan tafel als ouder, maar ook gedragswetenschapper. Ze stapte in 2017 naar het College voor de Rechten van de Mens omdat de reguliere basisschool van haar zoon met Downsyndroom hem van school af stuurde.
- Iris van der Steen is leerkracht van groep 4 van de Daltonschool in de Spaarndammerbuurt. Op deze reguliere school heeft zij ook een leerling met het Downsyndroom in de klas. Ze vertelt over haar ervaringen.
Panelgesprek 2 – Praktijkvoorbeelden. Welke voorbeelden zijn er al in de praktijk die een inclusieve voedingsbodem realiseren? In gesprek met:
- Ariane Breimer, directeur IKC Oud Karpsel waar ze al jaren met een Samen Naar School Klas werken.
- Nathalie Lecina, jurist en directeur bestuurder van Studio Moio (Stichting Maatschappelijk Ondernemen in het Onderwijs) waar jongeren die anders uitvallen zich bezighouden met maatschappelijke vernieuwing, sociaal ondernemen en onderwijsvernieuwing.
- Hanneke Visser, schoolpsycholoog en hoofdopleider schoolpsychologen RINO. Ze traint docenten om klassen inclusiever te maken en alle kinderen/jongeren tot hun recht te laten komen.
Panelgesprek 3 – Wetenschap & beleid. In gesprek met:
- Dolf van Veen, orthopedagoog, hoofd NCOJ en bijzonder hoogleraar aan de universiteit van Nottingham. Zijn onderzoek en ontwikkelingswerk focust op onderwijs en het jeugdbeleid in grote steden, de zorgstructuur in het onderwijs en verbinding met jeugdzorg, de samenwerking tussen speciaal en regulier onderwijs, en inclusiever onderwijs.
- Sharon Stellaard, werkte jarenlang in de jeugdzorg en promoveerde in maart 2023 op proefschrift Boemerangbeleid: Over aanhoudende tragiek in passend onderwijs- en jeugdzorgbeleid. De conclusie: de knelpunten in de jeugdzorg zijn de afgelopen 50 jaar nauwelijks veranderd.
- Elizabeth Venicz, antropoloog, docent op Fontys, journalist en veel bezig met inclusieve journalistiek. Doet nu onderzoek naar de framing van armoede. Wat is de rol van de media als het over een inclusieve voedingsbodem voor onderwijs, opvang en jeugdzorg gaat?
Over Joy Moonen, tafeldame van de moderator vanavond: ze kwam zwaar spastisch ter wereld. Medici waren ervan overtuigd dat zij nooit een volwaardig leven zou kunnen leiden. Joy heeft echter het tegendeel bewezen. Met vallen en opstaan ontdekte zij de motiverende kracht van haar beperking en is het levende bewijs dat je zelf verantwoordelijk bent voor je eigen leven. Joy functioneert geheel zelfstandig, verplaatst zich in een elektrische rolstoel, heeft een man en een dochter én is directeur van een succesvol bedrijf. Met haar van sterke wilskracht overtuigende levensverhaal inspireert zij vele mensen. Zij zit vanavond bij de drie panelgesprekken aan tafel.
Sharon Stellaard werkte jarenlang in de jeugdzorg en trekt nu in haar proefschrift een ontluisterende conclusie: de knelpunten in de jeugdzorg zijn de afgelopen vijftig jaar nauwelijks veranderd. Het beleid draait in cirkeltjes. >>
Bij Studio Moio hoeven schoolverlaters en jongeren die dreigen uit te vallen zich niet aan te passen aan de normen van het reguliere onderwijs. Zodra die druk wegvalt, groeit hun eigenwaarde en ontstaat er ruimte voor verrassend talent. >>
Het LAKS bestuur van ’22-’23 is begonnen met het maken van een taalgids. Met deze gids vragen we aandacht voor taalgebruik in het onderwijs en wat voor gevolgen taal kan hebben. Taal heeft de macht om mensen buiten te sluiten en om stereotypen en vooroordelen te versterken. Hoe we praten over bepaalde onderwerpen en welke woorden we daarvoor gebruiken, is erg belangrijk, omdat het bepaalt hoe wij de wereld zien en daarover praten.>>
Heeft een kind met een handicap recht op een plekje op een reguliere basisschool? Dat is de vraag die woensdag moet worden beantwoord door het College voor de Rechten van de Mens. Volgens de 45-jarige Jana Vyrastekova zou inclusief onderwijs een recht moeten zijn voor kinderen met een handicap. Voor haar eigen zoon Kubo, die het syndroom van Down heeft, wilde ze hetzelfde. >>